Tog is dit feitlik onmoontlik om die volle omvang van die Mandela-familie se rykdom en belange te peil weens die netwerk van trusts waarin die bates gehou word, asook die gebrek aan openbare dokumente wat dié inligting weergee.
Die herkenbaarste Mandela-entrepreneurs is sy kleindogters Zaziwe en Zamaswazi (Swati) Dlamini wat ’n werklikheidsprogram op TV het en ’n Mandela-klerereeks begin het.
Kleinseun Zondwa Mandela was ook onlangs in die nuus weens sy betrokkenheid, saam met Khulubuse Zuma, ’n neef van pres. Jacob Zuma, in die omstrede Aurora-myn, waar groot bedrae aan likwidateurs en direkteure betaal is terwyl die mynwerkers honger moes ly.
Maatskappy-inligting wys egter dat die Mandela-kinders en -kleinkinders oor die afgelope twee dekades betrokke was by sowat 200 maatskappye, wat strek oor ’n wye spektrum sektore, onder meer eiendom, beleggings, spoor-ingenieurswese, minerale, mediese firmas, mode en vermaak.
Die kinders en kleinkinders is volgens maatskappy-inligting tans aktief betrokke by meer as 110 maatskappye.
Hul rykdom word gehou in ’n netwerk van minstens 24 trusts wat deur Ismail Ayob, die familie se voormalige prokureur, opgestel is.
Sommige van die trusts besit verskeie duur eiendomme in Johannesburg se luukse buurte.
Makaziwe Mandela se huis in Hyde Park, wat 3 575 m2 beslaan, se eienaar is byvoorbeeld die Makaziwe M-trust en is volgens die jongste eiendomswaardasierol sowat R13,6 miljoen werd.
Die Houghton-eiendom wat Ndaba Mandela, Mandela se kleinkind, as sy woonadres aangee, word op sowat R4,5 miljoen gewaardeer en besit deur Iterele Investment Corporation, ’n maatskappy waarvan George Bizos en Bally Chuene, Mandela se ander prokureur, die direkteure is.
Tukwini Mandela besit ’n eiendom van R1,7 miljoen-in Pretoria wat volgens aktekantoor-dokumente in haar eie naam geregistreer is.
Die Zindzi Mandela Family-trust besit ook ’n eiendom van R2 miljoen in Houghton.
Makaziwe, Mandela se oudste oorlewende dogter, is ’n aktiewe direkteur in 16 maatskappye, onder meer van die Suid-Afrikaanse filiaal van die Switserse multinasionale voedselreus Nestlé, ’n winkelsentrum in Kimberley, twee spoorweg-ingenieursmaatskappye en vier maatskappye wat oënskynlik betrokke is by minerale-eksplorasie. Sy was sedert die middel 1990’s ’n direkteur van meer as 40 maatskappye.
Zenani Dlamini, Mandela se dogter wat tans Suid-Afrika se ambassadeur in Argentinië is, is ’n aktiewe direkteur van nege maatskappye.
Sy was voorheen ’n mede-direkteur in ’n maatskappy saam met Clinton Nassif, wat betrek is by met die moord op die mynmagnaat Brett Kebble.
Zondwa Mandela, Khulubuse Zuma en Zuma se prokureur Michael Hulley is mede-direkteure in Labat Africa. Die drie was ook in ’n stadium saam direkteure in die Aurora-myn, maar Hulley het sedertdien bedank. Nandi Mandela, Mandela se kleindogter, is ’n mede-direkteur in ’n stadsbeplanningmaatskappy Linda Masinga & Associates, wat volgens die maatskappy se webblad talle kontrakte vir munisipaliteite in KwaZulu-Natal voltooi het.
Kweku Mandela, ’n kleinseun, is ’n voormalige direkteur in ’n rolprentmaatskappy wat talle produksies vir DStv se Comedy Central kanaal gedoen het. Sy neef, Ndaba Mandela, is ’n direkteur van ’n Johannesburgse vermaaklikheidsmaatskappy.
Dit wil voorkom asof Nelson Mandela self nie in sy eie naam veel bates besit nie.
Die Nelson Mandela-stigting-trust het verlede jaar R2,9 miljoen aan “Die Stigter” betaal, ietwat meer as die R2,8 miljoen van die vorige jaar. As ’n oudpresident kry hy ook ’n lewenslange presidensiële salaris. – ANDREW TRENCH, THANDUXOLO JIKA EN JEANNE VAN DER MERWE