Share

Hoop in Zim se puin

Soos vir Job het elke denkbare teenspoed die Zimbabwiese oudboer Ben Freeth en sy gesin die afgelope 14 jaar getref: Hy is pimpel en pers geslaan, sy familieplaas is gewelddadig gegryp en tot op die grond afgebrand en ’n tribunaal wat in die boere se guns beslis het, is summier ontbind.

Ná dit alles skryf hy nou ’n boek oor die hoop wat sy geloof hom gee. “God sorg vir ons, al gaan alles om ons tot niet,” het Freeth die afgelope week in Harare gesê waar hy en sy gesin ’n sukkelbestaan voer.

Hy maak ’n karige inkomste uit twee boeke oor die gesin se lyding, waaronder Mugabe and the White African (2011), en word soms genooi om in die buiteland oor die Zimbabwe-tragedie te praat.

Ook sy vrou, Laura, bring ’n geldjie in deur vir koffiewinkels koek te bak. “Sy is geseën met ’n groeihand en help mense ook om hul tuine te herontwerp,” sê Freeth.

Zimbabwe se onafhanklikwording van Brittanje op 18 April 1980 is Vrydag in sekere kringe in Zimbabwe gevier.

Die ekonomie is steeds op sy knieë weens die ineenstorting van groot dele van die georganiseerde landbou en beleggers wat die hasepad gekies het.

Die opheffing van die meeste sanksies van die Europese Unie (EU) in Februarie het nog nie verligting vir gewone mense soos die Freeths gebring nie, maar hulle het hoop.

“Ek vind hoop in die wete dat God in beheer van ons lewe is, en dat dit deel van ’n groter prentjie is. Dit wat ons nou ervaar, is net tydelik,” sê Freeth.

Die gesin se plaashuis op Mount Carmel in die distrik Chegutu is op 31 Augustus 2009 deur grondbesetters afgebrand saam met die linnefabriek wat hulle daar bedryf het. “Ons het probeer om die fabriek elders op die been te bring, maar moes dit sluit. Zimbabwe se ekonomie is tot niet en oral sluit ondernemings hul deure.”

Freeth se skoonpa, Mike Campbell, het die plaas in 1974 gekoop en 25 jaar daaraan afbetaal. In 1998 was sy naam op die lys van 1 472 plase wat die Zimbabwiese regering vir grondonteiening in gedagte gehad het. In 1999 is sy naam van die lys verwyder en ’n sertifikaat is aan die Campbell-familie uitgereik dat die regering nie meer in die plaas belang stel nie.

Sedert 2000 is die familie byna daagliks met onteiening gedreig en nadat hul plaashuise afgebrand is, het grondbesetters hulle van hul plaas verjaag.

Freeth en Campbell, wat intussen dood is, was onder die 77 wit boere wat ’n waterskeidingsaak teen die Mugabe-bewind gewen het toe ’n tribunaal van die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SAOG) in Windhoek in hul guns beslis het.

Ingevolge die Windhoek-uitspraak is die plaasbesettings onwettig en kan Zimbabwiese plase net onteien word as daar billike vergoeding is. Dié 77 boere is die reg gegee om na hul plase terug te keer en hul bedrywighede voort te sit. Dié bevel is egter nooit eerbiedig nie. In 2010 het staatshoofde van die SAOG die tribunaal ontbind.

In 2012 is Freeth en nog ’n boer, Luke Tembani, na die menseregtekommissie van die Afrika-Unie (AU) om dié tribunaal te laat herstel.
Verlede jaar het dié kommissie beslis hulle het nie die gesag om dit te doen nie.

Nou voer Freeth sy stryd voor die Verenigde Nasies se menseregtekommissie verder.

Dié kommissie het nog nie besluit nie.
We live in a world where facts and fiction get blurred
Who we choose to trust can have a profound impact on our lives. Join thousands of devoted South Africans who look to News24 to bring them news they can trust every day. As we celebrate 25 years, become a News24 subscriber as we strive to keep you informed, inspired and empowered.
Join News24 today
heading
description
username
Show Comments ()
Voting Booth
Should the Proteas pick Faf du Plessis for the T20 World Cup in West Indies and the United States in June?
Please select an option Oops! Something went wrong, please try again later.
Results
Yes! Faf still has a lot to give ...
67% - 761 votes
No! It's time to move on ...
33% - 383 votes
Vote
Rand - Dollar
18.97
+0.3%
Rand - Pound
23.73
+0.3%
Rand - Euro
20.37
+0.2%
Rand - Aus dollar
12.41
-0.1%
Rand - Yen
0.12
+0.9%
Platinum
925.20
-0.0%
Palladium
984.00
-0.7%
Gold
2,351.61
+0.8%
Silver
27.70
+1.0%
Brent Crude
89.01
+1.1%
Top 40
69,085
+1.0%
All Share
75,017
+0.9%
Resource 10
62,973
+1.4%
Industrial 25
103,625
+1.1%
Financial 15
15,857
+0.4%
All JSE data delayed by at least 15 minutes Iress logo
Editorial feedback and complaints

Contact the public editor with feedback for our journalists, complaints, queries or suggestions about articles on News24.

LEARN MORE