Die hof in Bloemfontein het Donderdag die ontluikende regsbeginsel bevestig dat die besluit om korrupsie-aanklagte te laat vaar in die hof hersien kan word.
Die beslissing is ’n omkeer van Breytenbach se gewese baas se besluit om aanklagte teen Mdluli, geskorste hoof van misdaadintelligensie in die polisie, te laat vaar.
Die DA het ’n soortgelyke hofaansoek ingedien om aanklagte teen Zuma, wat met die wapenskandaal verband hou, heringestel te kry.
Die appèlhof het talle van regter John Murphy se verdoemende beslissings in die hooggeregshof in Pretoria verlede jaar oor politieke inmenging in die regstelsel bevestig.
Breytenbach, voormalige streekhoof van die gespesialiseerde handelsmisdaadeenheid in Gauteng, is van wangedrag aangekla nadat sy daarop aangedring het dat die nasionale vervolgingsgesag (NVG) herbesin oor sy besluit om Mdluli nie van korrupsie en bedrog aan te kla nie.
Die appèlhof het bevind:
- ’n Brief deur Mdluli aan Zuma ná eersgenoemde se skorsing in 2011 was ’n verwysing na die ANC se leiersberaad in Mangaung en was “redelik onvanpas”. In die brief het Mdluli geskryf: “As ek sou terugkom werk toe, sal ek die president help om te slaag”;
- Daar was “ernstige probleme” met die verduideliking van adv. Lawrence Mrwebi, hoof van die NVG se eenheid vir gespesialiseerde handelsmisdade, oor waarom hy opdrag gegee het dat aanklagte teen Mdluli laat vaar moet word;
Die hof het ook die pogings van genl. Riah Phiyega, polisiehoof, verwerp om die stelling te probeer wegpraat van lt.genl. Nhlanhla Mkhwanazi, voormalige waarnemende kommissaris, dat hy deur magte “bo hom” opdrag gegee is om Mdluli weer aan te stel. Die stelling is vertolk as ’n verwysing na politieke inmenging.
Breytenbach is geskors toe sy geweier het om Mrwebi se opdrag uit te voer om aanklagte teen Mdluli te laat vaar. Sy het die NVG intussen verlaat.
In haar tugverhoor, waarin sy vrygespreek is, het Mrwebi erken dat hy die aanklagte teen Mdluli laat vaar het sonder die wetlik verpligte konsultasie met ander NVG-amptenare.
In ’n latere beëdigde verklaring in die onlangse hofsaak het Mrwebi omgeswaai en gesê hy hét gekonsulteer. Die hof het beslis dié nuwe weergawe van hom was “ongeloofwaardig en waarskynlik ’n versinsel”.
Oudregter Johann Kriegler, stigter van die organisasie Freedom Under Law, wat die aansoek gebring het, het in reaksie gesê dit sal “baie, baie moeilik wees vir Mrwebi om aan te bly in sy pos noudat duidelik bevind is hy was oneerlik”.
Die appèlhof het Andrew Chauke, Suid-Gautengse direkteur van openbare vervolgings, twee maande gegee om te besluit oor ’n verdere stel aanklagte teen Mdluli wat verband hou met moord, aanranding en ontvoering.