Volgens Noluntu Bam, ombudsman vir finansiële adviseurs en tussengangerdienste (Fais), is die struktuur doelbewus ontwerp om die bepalings in die Bankwet te omseil. Die geld wat gewerf is, is uitgeleen aan die ontwikkelaar, wat dan “rente” aan beleggers betaal het.
Sy sê in die jongste beslissing in ’n klag teen ’n adviseur wat beleggings in Zambezi en The Villa verkoop het, die enigste verduideliking vir die rentebetalings wat beleggers in dié sindikasies ontvang het, is dat dit uit beleggers, hoofsaaklik pensioentrekkers, se eie geld gekom het.
Sowat R2,5 miljard is in die twee skemas belê.
Bam sê ’n sake-ooreenkoms tussen Sharemax en Capicol, eienaar van die grond en ontwikkelaar van Zambezi en The Villa, lê ten grondslag aan die skemas waarin beleggers se geld wye draaie geloop het voordat hul eie geld weer as “rente” by hulle uitgekom het.
Die gevolgtrekking dat dit ’n Ponzi-skema is, is gemaak uit antwoorde wat vier voormalige direkteure aan die ombudsman se kantoor verskaf het op die vraag hoe Zambezi en The Villa rente van 12% aan beleggers kon betaal. Net een van die direkteure het antwoorde verskaf oor die sake-ooreenkoms met Capicol, terwyl die ander se vae antwoorde volgens Bam daarop dui “dat hulle geweet het die geld loop wye draaie”.
Ingevolge die sake-ooreenkoms het Sharemax namens Zambezi/The Villa geld gewerf en uitgeleen aan Capicol. Ingevolge die ooreenkoms het Zambezi/The Villa weer ’n inkomste ontvang van Capicol wat dit as rente aan beleggers uitbetaal het – dít terwyl nie Zambezi óf The Villa enige inkomste gegenereer het nie.
Bam sê ’n verdere bewys dat dit ’n Ponzi-skema is, is die feit dat Sharemax geen rentebetalings kon doen nie nadat hy deur die Reserwebank verbied is om nuwe beleggings te werf. Bam het ook bevind dat Sharemax se direkteure verantwoordelik gehou kan word vir beleggers se verliese.