DESPATCH skoliere se beslommernis met treinry na Uitenhage, het 70 jaar gelede die oorwegende rol gespeel tot die stigting van Hoërskool Despatch.
Colin Bartle, skoolhoof van Hoërskool Despatch sê, “die ontstaan van die skool is te danke aan die meer as 400 leerlinge wat destyds hulle laerskoolloopbane op die dorp voltooi het en toe per trein na Uitenhage moes pendel om na ’n hoërskool te gaan.
“Daar was toe nog geen hoërskool op Despatch nie. Hierdie toedrag van sake was onaanvaarbaar en in 1944 is die departement van onderwys versoek om ‘n sekondêre skool op die dorp te vestig.”
’n Vergadering is in die kerksaal van NG Kerk Bothasrus gehou en die pleidooi was suksesvol waarna Despatch Sekondêre Skool in 1949 op Despatch geopen is.
Dié skool het begin met ’n mnr. Van Graan as skoolhoof, 5 onderwysers en 134 leerders. Daar was 68 standerd 6’e (graad 8); 144 in standerd 7 (graad 9) en 22 leerders in standerd 8 (graad 10).
Volgens Bartle het dié eerste hoërskool bestaan uit 4 klaskamers. Daar was ’n huishoudkundeklas, ’n houtwerkklas, laboratorium en ‘n personeelkamer.
Bekende sportsterre
Verskeie sportsoorte is aangebied: rugby, netbal, tennis, jukskei, krieket, hokkie, stoei, boks en swem is later bygevoeg. Die skool het ook sy eie bofbalspan en orkes gehad.
Dit is ook dié skool waar die legendariese Springbok-rugbyspeler Danie Gerber alias “Doring van Despatch” gematrikuleer het. Die huidige Springbok-rugbyafrigter Rassie Erasmus sowel as die Blou Bulle se afrigter Pote Human, het hulle skoolloopbane by Hoërskool Despatch voltooi.
Die benoeming “sekondêre” skool is in 1950 verander na hoërskool en die getalle het geleidelik toegeneem.
Die skoollied, wapen en leuse is terselfdertyd ook ingestel. In 1951 is die eerste senior sertifikaat eksamen geskryf.
“Ongetwyfeld is die geskiedenis van ons wapen gegrond in Afrikanertradisie, ’n feit wat ons baie trots maak en ons aanspoor om voort te bou op ons verlede. Met geloof, liefde, waarheid en arbeidsaamheid sal ons inderdaad die Vlam Hoog Blaas!
“Op vele gebiede styg die skool uit en doen gestand aan diegene wat geveg het om ‘n skool vir ons dorp te vestig.
“Op akademiese-, sport-, kultuur- en geestelike gebied kyk ons terug met trots op vele indrukwekkende prestasies en kan getuig van oudskoliere wat op vele gebiede hul merk in die samelewing gemaak het,’ sê Bartle wie sedert 2006 as skoolhoof by Hoërskool Despatch aangestel is.
- HEILIE COMBRINCK